Ο τίτλος θα μπορούσε να είναι και «διαμάντια στο βυθό που είναι κρυμμένα» αφού μπορεί να μην είναι πραγματικά διαμάντια αλλά στην νέα πραγματικότητα στην αυτοκίνηση (διάβαζε ηλεκτροκίνηση οχημάτων) αποδεικνύονται ως τέτοια. Για ποιόν είναι ο λόγος; Μα για όλα τα ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μπαταριών από ρολόι μέχρι αεροπλανοφόρο, για να τα λέμε και αυτά, διότι πολλοί από εμάς ξεχνάμε ότι οι απαιτήσεις σε παντός είδους μπαταρίες μετράνε σε δισεκατομμύρια κομμάτια, θεωρώντας ότι τώρα αρχίζει η ζήτηση επειδή «ανακαλύψαμε» το ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Η εξέλιξη τώρα είναι ότι τα ορυκτά που είναι απαραίτητα για την παραγωγή μπαταριών, εκτός της ξηράς βρίσκονται και στους ωκεανούς από όπου μπορούμε να τα αντλήσουμε. Για να μην σας μπερδεύω όμως ας το γράψω πιο αναλυτικά.
Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα
Είναι δύσκολα και θα γίνουν πιο δύσκολα για τρείς λόγους. Ο πρώτος είναι ότι προστέθηκε ως αγοραστής μπαταριών η βιομηχανία αυτοκινήτου που αναμένεται ότι θα αυξήσει γεωμετρικά τις ανάγκες για μπαταρίες όχι μόνο για τα αυτοκίνητα αλλά και άλλες που θα χρησιμοποιηθούν για την «αποθήκευση» της ενέργειας που θα παράγεται από εναλλακτικές πηγές όπως ανεμογεννήτριες και άλλες. Ο δεύτερος είναι ότι αυτό που συμβαίνει και θα συνεχίσει να συμβαίνει δεν έχει και μεγάλη διαφορά από το πετρέλαιο, διότι τα ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή είναι και αυτά προϊόντα εξόρυξης, που σημαίνει ότι σκάβουμε βουνά, άρα καταστρέφουμε το περιβάλλον το οποίο «προστατεύουμε» με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα!. Ο τρίτος λόγος είναι ο σημαντικότερος διότι και πάλι σαν το πετρέλαιο, τα ορυκτά αυτά βρίσκονται σε λίγες μόνο χώρες που σημαίνει «ολίγον από μονοπώλιο» και βέβαια δεν είναι ανεξάντλητα. Τα μέταλλα που χρησιμοποιούνται είναι λίθιο, μαγγάνιο,κοβάλτιο, νικέλιο και χαλκός και μάλιστα σύμφωνα με μία τελευταία ανακοίνωση της Παγκόσμιας Τράπεζας η ζήτηση μέχρι το 2050 θα αυξηθεί κατά 11 φορές(!) ενώ για τα τρία τελευταία, οι πρώτες ελλείψεις ίσως εμφανιστούν λίγο πριν από το 2030!. Δημιουργήθηκε λοιπόν η Λευκή Βίβλος με συμμετοχή μεγάλων οργανισμών όχι μόνο για την εξεύρεση κοιτασμάτων αλλά και για τις επιπτώσεις που υπάρχουν στο περιβάλλον. Το θέμα της μεγάλης σε έκταση έρευνας έχει τίτλο «Από πού πρέπει να προέρχονται τα μέταλλα για την πράσινη μετάβαση» και η Λευκή Βίβλος ανοίγει νέο έδαφος εξερευνώντας το περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό κόστος διαφόρων πηγών βασικών μετάλλων που απαιτούνται για τη μετάβαση του κόσμου μακριά από τα ορυκτά καύσιμα.
Έτσι, από το Βανκούβερ του Καναδά ένας συνασπισμός κορυφαίων ερευνητών και επιστημόνων δημοσίευσε τα ευρήματα μιας μελέτης διάρκειας ενός έτους σχετικά με τις επιπτώσεις της προμήθειας μετάλλων για την παραγωγή μπαταριών αλλά και καλωδίωσης για ηλεκτρικά οχήματα .Καθώς οι εκκλήσεις για μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ηλεκτρικές μεταφορές γίνονται πιο δυνατές ενόψει του αυξανόμενου παγκόσμιου κλιματικού χάους, η μελέτη – που ανέθεσε η DeepGreen – εξετάζει πώς μπορούμε να προμηθεύσουμε τη μαζική ποσότητα ορυκτών πόρων που απαιτούνται για μια απομάκρυνση από ορυκτά καύσιμα με το μικρότερο ποσό ζημιάς στον πλανήτη. «Ο σκοπός αυτής της σε βάθος ερευνητικής προσπάθειας είναι να δώσει μια ουσιαστική απάντηση στις επιπτώσεις των διαφόρων πηγών των κρίσιμων μετάλλων μπαταριών που αποτελούν το θεμέλιο της οικονομίας της καθαρής ενέργειας», δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της DeepGreen Ζεράρ Μπαρόν. «Η κλίμακα της πράσινης μετάβασης είναι μνημειακή και το χρονοδιάγραμμα είναι τρομακτικό. Για να γιορτάζουμε πραγματικά την Ημέρα της Γης ας πάμε βαθύτερα από τις απλές εκκλήσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ηλεκτρικές μεταφορές και να κάνουμε μια ειλικρινή συζήτηση σχετικά με τους πόρους που απαιτούνται για να φτάσουμε εκεί”.
Θα πέσουμε στα βαθιά
Η τελευταία εξέλιξη έχει να κάνει με αλλαγή κατεύθυνσης της έρευνας και ο επιστημονικός όρος που θα μας απασχολήσει στο μέλλον λέγεται πολυμεταλλικά οζίδια. Πρόκειται για ενώσεις από τις οποίες μπορούμε να πάρουμε τα πολύτιμα μέταλλα που χρειαζόμαστε και τις οποίες μπορούμε να βρούμε και στην ξηρά αλλά και στη θάλασσα και μάλιστα σε περιοχές του Ειρηνικού Ωκεανού, σε βάθος όμως 15.000 ποδών ή 3.000 μέτρων αν προτιμάτε. Τα «εργαλεία» της έρευνας είναι το πλαίσιο ανάλυσης βιωσιμότητας κύκλου ζωής (LCSA) και η μεθοδολογία τυπικής ανάλυσης κύκλου ζωής (LCA) και με αυτά οι ερευνητές συγκρίνουν δύο πιθανές πηγές ορυκτών που απαιτούνται για την κατασκευή ηλεκτρικών μπαταριών οχημάτων: μεταλλεύματα που εξορύσσονται από τη γη και πολυμεταλλικά οζίδια που συλλέγονται από τον πυθμένα του Ειρηνικού Ωκεανού. Όπως λένε και οι ίδιοι, τα πολυμεταλλικά οζίδια αποτελούν σημαντικό μέρος της λύσης καθώς περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις νικελίου, κοβαλτίου και μαγγανίου, σε βαθμό που είναι σαν να υπάρχει μία έτοιμη μπαταρία στο κοίλωμα ενός βράχου!
Υπάρχει σύγκριση μεταξύ των δύο; Φυσικά υπάρχει και είναι λογικό καθώς η πράσινη μετάβαση πρέπει να γίνει ΚΑΙ με γνώμονα το κόστος. Τα ευρήματα λοιπόν δείχνουν ότι, σε σύγκριση με την εξόρυξη της γης για μέταλλα μπαταριών, τα ωκεάνια οζίδια μπορούν να παραδώσουν:
70% λιγότερες άμεσες εκπομπές CO 2e
94% λιγότερος αποθηκευμένος άνθρακας σε κίνδυνο
90% μείωση των εκπομπών SO x και NO x
100% μείωση στα στερεά απόβλητα
94% λιγότερη χρήση γης
93% λιγότερη άγρια φύση σε κίνδυνο
Όπως καταλαβαίνετε το θέμα δεν είναι καθόλου απλό, διότι καλά όλα αυτά αλλά και όπως σημειώνει και ο Ζεράρ Μπαρόν «τα ωκεάνια οζίδια είναι ένας μοναδικός πόρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη σε μια εποχή που η κοινωνία χρειάζεται επειγόντως μια καλή λύση για την προμήθεια νέων παρθένων μετάλλων για την πράσινη μετάβαση. Η εξόρυξη παρθένων μετάλλων – από οποιαδήποτε πηγή – εξ ορισμού δεν είναι υποχρεωτικά βιώσιμη και προκαλεί περιβαλλοντικές ζημιές. Είναι δική μας ευθύνη να κατανοήσουμε τα οφέλη – καθώς και τις ζημιές που σχετίζονται με την προμήθεια βασικών μετάλλων από οζίδια. ” Βεβαίως χρειαζόμαστε μία γρήγορη αλλά και βιώσιμη λύση για την πράσινη μετάβαση, αλλά με ποιο κόστος;.
Η πρώτη μελέτη του LCSA παρέχει μια σε βάθος σύγκριση των επιπτώσεων της παραγωγής από χερσαία μεταλλεύματα και πολυμεταλλικά οζίδια, και οι δύο πηγές νικελίου, κοβαλτίου, χαλκού και μαγγανίου που απαιτούνται για την κατασκευή ενός δισεκατομμυρίου μπαταριών αυτοκινήτων!!. Οι ερευνητές εξετάζουν τις σχετικές επιπτώσεις της εξόρυξης, επεξεργασίας και διύλισης αυτών των βασικών μετάλλων βάσης σε διάφορες κατηγορίες επιπτώσεων, όπως: εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και δέσμευση άνθρακα, υπηρεσίες οικοσυστήματος, μη έμβιοι πόροι και ενδιαιτήματα, βιοποικιλότητα, ανθρώπινη υγεία και οικονομία.
«Κατά τη γνώμη μας, το έγγραφο παρέχει μια ολοκληρωμένη εξέταση των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων που σχετίζονται με την εξόρυξη χερσαίων και βαθέων υδάτων μετάλλων που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικά οχήματα», επισημαίνει ο Τόντ Κόρτ, συν-διευθυντής του Yale Center for Business and the Environment και η Κάρυ Κροζίνσκι, λέκτορας βιώσιμων οικονομικών στο Yale School of Management. Τα ωκεάνια πολυμεταλλικά οζίδια δεν περιέχουν τοξικά επίπεδα επιβλαβών στοιχείων, σε σύγκριση με τα μεταλλεύματα που εξορύσσονται από τη γη που έχουν ολοένα και χαμηλότερες αποδόσεις (συχνά κάτω από 1%) και συχνά περιέχουν τοξικά επίπεδα επιβλαβών στοιχείων. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή μετάλλων από οζίδια έχει τη δυνατότητα παραγωγής σχεδόν μηδενικών στερεών αποβλήτων και καθόλου τοξικών ουσιών, σε αντίθεση με τις χερσαίες εξορυκτικές διαδικασίες που παράγουν δισεκατομμύρια τόνους αποβλήτων και μπορούν να διαρρεύσουν θανατηφόρες τοξίνες στο έδαφος και τους υδάτινους πόρους.
Όπως ήδη γράψαμε, με βάση μια σχετική εκτίμηση επιπτώσεων των μεταλλευμάτων και των οζιδίων των ωκεανών, οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η συλλογή και η επεξεργασία των οζιδίων μπορεί να οδηγήσει σε μείωση κατά 70% των εκπομπών ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα, 94% μείωση του αποθηκευμένου άνθρακα σε κίνδυνο, 90% μείωση στις εκπομπές SO x και NO x , 100% λιγότερα στερεά απόβλητα, 94% λιγότερη χρήση γης, 92% λιγότερη χρήση δασών και μηδενική παιδική εργασία, μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων. Ένας από τους κύριους ερευνητές της Λευκής Βίβλου, θαλάσσιος βιολόγος και οικολόγος Δρ Στίβεν Κατόνα, δήλωσε για τα ευρήματα: «Τα τελευταία πέντε χρόνια έχει αυξηθεί η ευαισθητοποίηση για τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της παραγωγής μετάλλων από χερσαία μεταλλεύματα. Βασιστήκαμε ουσιαστικά σε υπάρχοντες δείκτες αξιολόγησης κύκλου ζωής που λειτουργούν για χερσαία εξόρυξη και δημιουργήσαμε μια σύγκριση ομοειδών για την παραγωγή υλικών μπαταριών από ωκεάνια οζίδια. “
“Αυτό το μοναδικό συγκριτικό LCSA επιτρέπει στους κατασκευαστές αυτοκινήτων, εταιρείες τεχνολογίας και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να κατανοήσουν πώς αυτές οι διαφορετικές πηγές βασικών μετάλλων βασίζονται μεταξύ τους σε σχέση με τις επιπτώσεις τους.” Ενώ ο βαθύς βυθός είναι ένα περιβάλλον φτωχό σε τρόφιμα με περιορισμένη βιομάζα, παραμένουν αβεβαιότητες σχετικά με τη φύση, καθώς και χρονικές και χωρικές κλίμακες επιπτώσεων από τη συλλογή οζιδίων στην άγρια φύση σε τέτοια βάθη ωκεανού. Η μελέτη παρέχει το ευρύτερο πλαίσιο για μια βαθύτερη, πολυετή εκτίμηση περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων (ESIA) που διενεργείται από την DeepGreen, σε αυτό που η εταιρεία λέει ότι θα είναι το μεγαλύτερο ολοκληρωμένο επιστημονικό πρόγραμμα βυθού-προς-επιφάνεια της θάλασσας που έχει διεξαχθεί ποτέ. Η DeepGreen συνεργάστηκε με τρεις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού για περιβαλλοντικές μελέτες βαθέων υδάτων, εξερεύνηση ορυκτών και ανάπτυξη έργων. Μέσω αυτών των σχέσεων με τη Δημοκρατία του Ναουρού, τη Δημοκρατία του Κιριμπάτι και το Βασίλειο της Τόνγκα, η DeepGreen έχει αποκλειστικά δικαιώματα στο πλαίσιο της Διεθνούς Αρχής Βυθού για εξερεύνηση πολυμεταλλικών οζιδίων σε περιοχές του Ειρηνικού Ωκεανού, που όμως υπάρχει νομικό καθεστώς των χωρών αυτών.
Τα πρώτα δείγματα ωκεάνιων οζιδίων βρίσκονται ήδη στα εργαστήρια των επιστημόνων και τα πρώτα αποτελέσματα είναι θετικά και «μιλάνε» για ποσότητες υπερπολλαπλάσιες αυτών που βρίσκονται στην ξηρά!. Ηδη ένα πλοίο που μέχρι πρότινος ήταν θαλάσσιο τρυπάνι με τις κατάλληλες παρεμβάσεις, είναι έτοιμο για άντληση ωκεάνιων οζιδίων και ανήκει στην Allseas και έχει άδεια για πρόσβαση σε μια περιοχή συμβολαίου τρίτου βυθού για να εξερευνήσει μέταλλα μπαταριών με σημαντικά χαμηλότερες περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Στο πλαίσιο της δέσμευσής της να αναπτύξει αυτούς τους πόρους, οι οποίοι ορίζονται ως «Κοινή κληρονομιά» της ανθρωπότητας, η DeepGreen δεσμεύεται για πλήρη διαφάνεια, έχει δεσμευτεί να μοιραστεί όλες τις γνώσεις που παράγονται και αυτή τη στιγμή εμπλέκεται σε μια παγκόσμια διαδικασία εμπλοκής των ενδιαφερομένων.
Η θάλασσα θα δώσει την λύση;
Οι ενδείξεις είναι πολλές και θετικές. Το σημαντικό όμως είναι οι αποδείξεις και αυτές θα περιμένουμε. Οφείλαμε όμως να σας ενημερώσουμε, για να ξέρετε…
Follow @CarsnewsGr